W ostatnich latach fitoterapia cieszy się dużym zainteresowaniem i znajduje coraz więcej zwolenników. By w pełni wykorzystać właściwości lecznicze roślin, należy wybierać te o statusie leków, pochodzące ze znanego i sprawdzonego źródła.
Medycyna naturalna, w dużej mierze oparta na preparatach pochodzenia roślinnego, z dnia na dzień zyskuje na znaczeniu. Ziołolecznictwo było znane człowiekowi od zarania dziejów. W miarę rozwoju medycyny ludzie chętnie zaczęli korzystać z leków syntetycznych. Są one nierzadko niezbędne w leczeniu poważnych schorzeń, jednak fitoterapia sprawdza się świetnie w profilaktyce, w przypadku lżejszych chorób, a także jako leczenie wspomagające. Wiele osób skłania się ku leczeniu preparatami roślinnymi, gdyż są one tańsze, często o łagodniejszym działaniu, znane ze swojej skuteczności, nie są tak mocno obciążone ryzykiem wystąpienia skutków ubocznnych jak leki syntetyczne, można je też stosować bez ryzyka uzależnienia. Ważne jest również to, że często działają one holistycznie na cały organizm. Jeden surowiec potrafi być bogaty w wiele różnych leczniczych substancji, które wzajemnie na siebie wpływają oraz wzmacniają swoje działanie.
Aby preparaty roślinne przynosiły pozytywne skutki, należy przestrzegać kilku zasad postępowania z nimi. Muszą one pochodzić z pewnego źródła, zostać poddane odpowiedniej obróbce i właściwie przechowywane. Leki ziołowe, o sprawdzonym i ugruntowanym działaniu, są dostępne przede wszystkim w aptekach. Ziołowe suplementy diety oraz ziołowe produkty spożywcze możemy kupić w wielu miejscach: aptekach, sklepach zielarskich czy drogeriach.
Dobra praktyka produkcyjna
Leki ziołowe dostępne w aptece muszą odpowiadać zestawowi standardów, tzw. GMP. Dzięki nim klient ma pewność, że preparat jest kontrolowany i spełnia konieczne normy. Gwarantuje mu to komfort i bezpieczeństwo stosowania. Do standardów należą:
- wysoka jakość surowców,
- czystość surowców,
- przebadane pochodzenie surowców,
- kontrola jakości na wszystkich etapach produkcji,
- standaryzowana zawartość leczniczych substancji.
Certyfikaty
Dopuszczone do sprzedaży preparaty ziołowe powinny mieć świadectwa rejestracyjne Ministerstwa Zdrowia lub Głównego Inspektora Sanitarnego. Na ich opakowaniu powinny widnieć dokładne oznaczenia i informacje dotyczące składu, działania, wskazań i przeciwwskazań, sposobu użycia, data ważności, a także nazwa i adres producenta.
Zioła a leki ziołowe
Należy pamiętać, że nie każdy preparat ziołowy jest lekiem. Potocznie używamy określenia „zioła”, mając na myśli i leki ziołowe na receptę (dostępne tylko w aptece), i leki ziołowe OTC, czyli dostępne bez recepty (dostępne w aptekach, ale również w drogeriach i sklepach zielarskich). Ponadto mamy ziołowe suplementy diety oraz ziołowe produkty spożywcze (np. ziołowe herbatki). Jeśli zatem zależy nam na leczniczej funkcji danego zioła, warto ustalić, czy dany produkt jest lekiem. Jako taki musi spełniać wiele norm i kryteriów, które nie obowiązują w przypadku zwykłych herbatek czy suplementów.
Gwarancja producenta
Dzięki zaufanemu i doświadczonemu producentowi konsument może mieć pewność, że zioła, które kupił, zachowały swoje wartości. Producent gwarantuje, że zostały dostarczone z pewnego źródła, że były zebrane o odpowiedniej porze roku, prawidłowo wysuszone czy wytłoczone i optymalnie przechowywane oraz pakowane. Tylko wtedy klient może być pewien, że zioła są pełnowartościowe. Ziół z nieznanego czy niepewnego źródła nie należy kupować ani tym bardziej stosować.
Zioła z doniczki
Świeże zioła ze sklepowej półki na pewno świetnie sprawdzą się jako dodatek do przygotowanych dań. Są znakomite jako składnik sałatki czy zupy. Jednak kupując je, konsument nic nie wie o ich pochodzeniu ani warunkach uprawy. Nie ma więc żadnej gwarancji, że zioła zachowały swoje właściwości. Wszystkie preparaty dostępne w aptekach są na pewno transportowane i przechowywane w odpowiednich warunkach (temperatura i wilgotność).
Pomoc farmaceuty
Zioła są często stosowane jako forma samoleczenia. W aptekach znajdziemy ziołowe preparaty proste i złożone – większość z nich dostaniemy bez recepty. Przed wyborem preparatu na dane schorzenie warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, którzy pomogą dobrać lek ziołowy adekwatny do problemu, jednocześnie niekolidujący z przyjmowanymi lekami syntetycznymi.
Mieszanki
Wiele preparatów roślinnych renomowanych firm to idealnie dobrane mieszanki, odpowiadające na konkretny problem. Gdy pacjent leczy się na własną rękę, nie zawsze potrafi dobrać zioła, które pomogą na jego schorzenie. Często stosuje monoterapię. W aptekach zaś dostępne są gotowe mieszanki ziół, których składniki wzmacniają się nawzajem i idealnie uzupełniają, lecząc konkretne dolegliwości. Dodatkowo normy dotyczące leków aptecznych gwarantują, że są one dobrze zrównoważone, a składniki pozostają w idealnym stosunku procentowym wobec siebie.
Dogodna forma
Zioła najczęściej kojarzą się z suszem do zaparzania, jednak nie każdemu taka forma odpowiada. W aptece zwykle można dostać preparaty w różnej formie. Mogą to być mieszanki ziołowe do zaparzania, ale też tabletki, drażetki, kapsułki, krople, nalewki, olejki czy maści i aerozole. Pacjent może dobrać formę leku, która jest dla niego najwygodniejsza w stosowaniu.
Literatura:
- Lewkowicz-Mosiej T., (2006), Vademecum ziołolecznictwa. Białystok: Studio Astropsychologii.
- Senderski M.E., (2015), Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie. Podkowa Leśna: Mateusz E. Senderski.
- Wasilewska G., (2015), Polskie zioła lecznicze i uzdrawiające. Warszawa: Wydawnictwo RM.