Zioła na odporność mogą być ciekawą alternatywą dla ludzi, którzy szukają wsparcia dla swojego naturalnego układu odpornościowego. Jakie zioła mają takie działanie? Jak je stosować?
Jakie zioła na odporność?
Co to jest odporność organizmu? Zanim przejdziemy do omawiania poszczególnych ziół, warto sobie odpowiedzieć na powyższe pytanie, by mieć pewną świadomość tego zagadnienia.
Układ odpornościowy (inaczej układ immunologiczny) to cały zbiór narządów i tkanek oraz różnego rodzaju komórek odpornościowych, które mają za zadanie rozpoznawać i zwalczać potencjalnie obce patogeny.
W skład całego układu wchodzą między innymi:
- narządy limfatyczne,
- naczynia chłonne,
- grasica,
- szpik kostny,
- migdałki,
a także przeciwciała, cytokiny, makrofagi, limfocyty i wiele innych.
W skład szeroko pojętego systemu odpornościowego organizmu wchodzą także naturalne bariery – na przykład kwas żołądkowy zapobiega przed dostaniem się różnych patogenów drogą pokarmową, skóra chroni przed szkodliwymi czynnikami w powietrzu i tak dalej. Stosując zioła na odporność, można w pewnym stopniu wspomagać prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego.
Czystek na odporność
Spośród wielu ziół na odporność organizmu wymienić należy bardzo popularny w ostatnich latach czystek.
Czystek (Cistus incanus – czystek szary lub siwy) należy do rodziny Czystkowatych (Cistaceae). Głównym terytorium, na którym występuje ta roślina to rejony basenu Morza Śródziemnego. Naukowcy badający tę roślinę wyizolowali z niej wiele różnego rodzaju związków aktywnych. Czystek jest szczególnie bogaty we flawonoidy (kwercetynę, kemferol), a także katechiny, galokatechiny, proantocyjanidyny, terpeny, kwasy tłuszczowe, fitohormony i witaminy. Zanotowano również obecność wielu olejków eterycznych.
Do surowców farmaceutycznych zalicza się liście oraz ziele czystka. Jest on szczególnie popularny w tradycyjnej medycynie bliskowschodniej. Bogaty skład substancji aktywnych, które mają głównie działanie przeciwutleniające sprawia, że przede wszystkim rekomenduje się czystek na wspieranie odporności.
Jeżówka na odporność
Drugim, wartym odnotowania ziołem stosowanym na odporność jest jeżówka purpurowa, zwana także echinaceą (Echinacea purpurea) z rodziny Astrowatych (Asteraceae). Roślina ta pochodzi z prerii Ameryki Północnej, a jej właściwości doceniali już indiańscy szamani, którzy stosowali jeżówkę na wiele różnego rodzaju dolegliwości – w tym przede wszystkim na odporność.
Działanie jeżówki na wspieranie odporności wynika z obecności wielu różnych substancji aktywnych.
Wśród nich najwięcej można odnaleźć:
- flawonoidów (podobnie jak w czystku - kwercetyna i kemferol),
- polisacharydów (kwas glukuronowy, arabinoza, ksyloza i ramnoza),
- glikozydy fenolowe,
- kwas chlorogenowy,
- seskwiterpeny,
- glikoproteiny,
- inuliny,
- cynarynę,
- różne olejki eteryczne.
Do celów farmaceutycznych używa się świeżych, kwitnących części naziemnych oraz korzeni rośliny.
Co na odporność organizmu?
Co na odporność organizmu można zrobić, poza stosowaniem ziół? Jak już było opisane wyżej, układ odpornościowy to złożony mechanizm składający się z bardzo wielu różnych elementów.
Stosowanie ziół wspierających prawidłową odporność to tylko jeden w wielu elementów jej wspomagania na co dzień. Warto pamiętać o kilku podstawowych nawykach, dzięki którym odporność organizmu nie będzie zachwiana, a są to:
- dbanie o prawidłowy i spokojny sen: najlepiej, żeby było to ok 7-8 godzin nieprzerwanego snu, w wyciszonym, przewietrzonym i zacienionym miejscu; trzeba pamiętać, że nadmierny sen jest równie szkodliwy jak jego ciągły brak,
- stosowanie urozmaiconej i zbilansowanej diety: szczególnie chodzi o to, aby dieta zawierała dużo warzyw, owoców i ryb, ograniczyć należy tak zwane fast foody oraz wysoko przetworzoną żywność,
- uprawianie regularnego wysiłku fizycznego o umiarkowanej intensywności: najlepiej na świeżym powietrzu, już pół godziny dziennie jakiejkolwiek aktywności przynosi wspaniałe rezultaty,
- wietrzenie mieszkania i dbanie o ciągłe dostawy świeżego powietrza w domu: jest to niezwykle ważne by usuwać gromadzące się w domu patogeny,
- unikanie sytuacji stresowych i dbanie o dobre samopoczucie: choć są to sytuacje, na które w większości nie mamy wpływu, to warto zawsze szukać jasnych stron, by nie popadać w destrukcyjne, negatywne myśli,
- unikanie nadmiernych ilości używek typu alkohol, papierosy, kawa czy narkotyki.
Bibliografia:
- E.R. Grela, I. Sembratowicz, A. Czech; Immunostymulacyjne działanie ziół; Medycyna Wet; 1998; 54 (3); 152-159.
Ziele jeżówki purpurowej; European Medicines Agency; https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-summary/purple-coneflower-herb-summary-public_pl.pdf [data dostępu 21.03.2021].
- J. Baraniak, M. Kania; Surowce roślinne i inne wybrane składniki preparatów prozdrowotnych przeznaczone do stosowania u dzieci; Postępy Fitoterapii; 2014; 48-54.
- E. Skopińska-Różewska, J. Bany, E. Sommer, D. Zdanowska, M. Filewska, H. Skurzak; Działanie biologiczne wodnego ekstraktu ziela jeżówki purpurowej (preparat Echinerba); Panacea; 2004; 2 (7); 23-27.
- P. Kubica, H. Ekiert, R.J. Ekiert, A. Szopa; Gatunki rodzaju Cistus sp. - taksonomia, występowanie, skład chemiczny, aplikacje terapeutyczne i badania biotechnologiczne; Postępy Fitoterapii; 2016; 17 (3); 179-188.