Jednym z częściej spotykanych problemów ze strony układu pokarmowego są zaparcia. Mogą one występować okresowo i być związane z tak prozaicznymi czynnikami jak zmiana miejsca pobytu, ale mogą być też przewlekłym problemem, spowodowanym złym stanem zdrowia lub przyjmowanymi lekami.
Zaparcie to z pozoru drobna przypadłość. Objawia się tym, że kał zalega w jelicie grubym, staje się twardy poprzez małą zawartość wody, a jelita spowalniają i nie radzą sobie z przesuwaniem go. Wypróżnianie staje się utrudnione bądź nie tak częste, jak powinno być, czyli 1–2 na dobę.
Z reguły zaparcie wynika z nieprawidłowej diety, w której brakuje błonnika, a także odpowiedniej ilości płynów. Czasem przyczyny są poważniejsze, związane z osłabieniem ruchów jelit, stanami zapalnymi trzustki czy pęcherzyka żółciowego. Przyczyna może także leżeć w psychice i wiązać się z nawykowym wstrzymywaniem wypróżnień czy innymi problemami emocjonalnymi.
Jeśli przyczyną zaparć nie jest żadna poważna choroba, to można sobie z nimi skutecznie radzić zmianą stylu życia. Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na prawidłową perystaltykę jelit jest regularna aktywność fizyczna. Należy też jeść więcej pokarmów bogatych w błonnik (otręby, surowe owoce i warzywa, pełnoziarniste produkty), pić dużo płynów, a także zapewnić sobie codzienną dawkę ruchu. Ćwiczenia fizyczne poprawiają siłę mięśni i perystaltykę jelit, co wspomaga przewód pokarmowy.
Dobrze jest wprowadzić do swojej diety naturalne preparaty ziołowe, mieszanki do parzenia bądź w formie doustnej kapsułki. Działają one rozkurczowo, wspomagają przemianę materii, regulują procesy trawienne, lekko przeczyszczają, zmiękczają stolec i poprawiają perystaltykę jelit.
Ich skład często oparty jest o błonnik usprawniający pracę przewodu pokarmowego, senes i korę kruszyny o działaniu przeczyszczającym, a także inne wspomagające rośliny lecznicze. Preparaty złożone wpływają na kilka funkcji układu pokarmowego, stąd ich wielokierunkowe działanie (w przeciwieństwie do naparów jednoskładnikowych, których działanie jest bardziej ograniczone, choć w wielu przypadkach również uzasadnione).
Zioła pomocne przy zaparciach:
Kora kruszyny – zawarte w niej antrazwiązki pobudzają perystaltykę jelita grubego, działają przeczyszczająco.
Senes – dzięki zawartym w nim glikozydom antranoidowym ma działanie przeczyszczające, pobudza ruchy jelit, ułatwiając przesuwanie treści pokarmowej, ponadto zatrzymuje wodę w kale. Sennozydy, glikozydy zawarte w liściach senesu, działają bardzo szybko, powodując defekację już po kilku godzinach.
Należy pamiętać, że długotrwałe stosowanie preparatów o działaniu przeczyszczającym, tak farmakologicznych, jak naturalnych, może spowodować „rozleniwienie”, zahamowanie naturalnego procesu ruchów robaczkowych jelita. Dlatego zioła o działaniu stricte przeczyszczającym należy stosować doraźnie i krótkotrwale, tj. nie dłużej niż 7 dni. Dłuższe stosowanie wymaga konsultacji z lekarzem. Należy również ściśle przestrzegać dawkowania opisanego w ulotce przylekowej.